KSIĄŻKA GÓRSKA ROKU 2017 – WERDYKT
GRAND PRIX KONKURSU KSIĄŻKA GÓRSKA ROKU IM. WAWRZYŃCA ŻUŁAWSKIEGO
„Zapisany w kręgach”, Marek Raganowicz, Góry Books, Kraków 2017
Z uzasadnień Jury:
Taka książka górska trafia się wydawcy raz na kilka lat, a bywa, że nigdy… Wyjątkowa, wymykająca się prostym schematom, na długo zapadająca w pamięć. Jej autor ma niezwykły dar przelewania swoich myśli na papier. Są tu sportowe wyzwania, jest cisza skał, samotność, nie tylko górska, ba!, jest także suspens i sensacyjna akcja. Szczerość, humor, emocje pulsujące w jazzowo-rockowym rytmie… Marek Raganowicz czerpie z tego, co przeżył, ale snuje opowieść pokoleniową, zajmującą nie tylko dla
wspinaczkowego bractwa – Iwona Baturo.
Już miałem za sobą sporo konkursowych lektur, a w głowie w miarę poukładane typy, kiedy listonosz przyniósł niewielką paczuszkę. Książka z zewnątrz skromna i wagowo lekka. A do dziś nie mogę ochłonąć – jestem wstrząśnięty i zmieszany. Gdy zaczynałem już wątpić, ta książka przywróciła wiarę w wielkość literatury górskiej. Jest powalająca i energetyzująca. Warto nieraz pracować nad książką siedem lat! – Marek Maluda.
To autorska książka, która od początku wyróżniała się wśród zgłoszonych i nominowanych książek biograficznych, ale żeby na gali nagród książki górskiej nie było tylko tak poważnie, to w swoim uzasadnieniu powiem tak: drodzy panowie, nie znalazłem dotąd w książce górskiej tak fantastycznego opisu zauroczenia kobietą w wagonie kolejki górskiej. Jeśli ktoś chce się przekonać, jak można się zauroczyć w takich okolicznościach, to naprawdę polecam tę książkę – Tomasz Cylka.
To jedna z trzech najwyższej próby książek górskich napisanych przez Polaka, które powstały w ostatnim ćwierćwieczu. „Zapisany w kręgach”, według mnie, jest to wybitne dzieło literatury – Bogusław Kowalski.
Specjalna Nagroda Jury:
„Lhotse 1974”, Tadeusz Piotrowski, Danuta Piotrowska, Wydawnictwo Stapis, Katowice 2017
Z uzasadnień Jury:
Tadeusz Piotrowski był wybitnym taternikiem i himalaistą, a jego życie ułożyło się niczym w tragedii greckiej. Wszedł pierwszy raz na ośmiotysięcznik, do dziś niepowtórzoną mimo zapowiedzi, drogą, i tego zwycięstwa nie doniósł. Jego żona postanowiła ocalić, a przede wszystkim przywrócić młodszemu pokoleniu pamięć o swoim wspaniałym małżonku, wspaniałym himalaiście. To doskonały dokument czasu. Oprócz świetnych tekstów, wydobytych z trudno dostępnych archiwów „Literatury”, uwagę zwraca
wspaniała szata ilustracyjna i piękne czarno-białe zdjęcia z rejonu Everestu z wielkim pietyzmem opisane przez Małgorzatę i Jana Kiełkowskich. Dzięki temu poznajemy Piotrowskiego nie tylko jako dobrze piszącego człowieka gór, ale także świetnego fotografa, o którego schedę dba teraz Danuta Piotrowska. Wielkie ukłony należą się również wydawcy serii Im memoriam.
Nagroda Publiczności:
Czytelnicy partnera konkursu, Magazynu Turystyki Górskiej „n.p.m.” oraz publiczność w Lądku przyznała swoją nagrodę książce:
„Spod zamarzniętych powiek”, Adam Bielecki, Dominik Szczepański, Wydawnictwo Agora, Warszawa 2017
NAGRODY W KATEGORIACH:
Nagroda w kategorii Tatralia (literatura tatrzańska)
„O tatrzańskich pocztówkach”, Adam Czarnowski, Tatrzański Park Narodowy, Zakopane 2017
Z uzasadnienia Jury:
Pierwsza książka, tak obszernie omawiająca dzieje pocztówki tatrzańskiej. Wobec niewielkiej ilości grafik tatrzańskich, pocztówki stanowią najważniejszy przekaz ikonograficzny, rejestrujący wszelki zmiany w Tatrach (środowisko geograficzne, zagospodarowanie turystyczne, moda turystyczna). 900 reprodukcjom pocztówek towarzyszą teksty Adama Czarnowskiego dotyczące historii tatrzańskich „krajwidoków” (wydawcy, fotograficy, rola pocztówki w krajoznawstwie). Po „Sztukach pięknych pod Tatrami”, opracowanie Czarnowskiego w znakomity sposób porządkuje nasza wiedzę o tatrzańskiej ikonografii.
Nagroda im. Janusza Kurczaba – kategoria Przewodniki, poradniki, monografie
TREK. Od marzenia do przygody. Wszystko o wędrowaniu, Mateusz Waligóra, Agora, Warszawa 2017
Z uzasadnienia Jury:
To jedno z zaskoczeń tegorocznego konkursu. Książka tak ładnie wydana, że trochę się obawialiśmy, czy treść dorówna opakowaniu. Na szczęście autor, ekspert w swojej dziedzinie, ma nie tylko ogromną wiedzę, ale, co równie ważne, potrafi tę wiedzę przekazać w sposób przystępny i ciekawy. Oprócz mnóstwa porad, w tym sprzętowych, sprawdzonych rozwiązań oraz przydatnych patentów dostajemy, na zachętę, opis kilku niezwykłych wypraw i wskazówki, dokąd ewentualnie wyruszyć na niezapomniany
trekking. To poradnik, który inspiruje i kusi, aby przejść od marzenia do czynu, napisany przez pasjonata, któremu można zaufać – w końcu przetestował wszystko na własnej skórze. Komu w drogę, temu książka Mateusza Waligóry!
Nagroda w kategorii Literatura alpinistyczna i górsko-podróżnicza
Fiva. Przekroczyć granicę strachu, Gordon Stainforth, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2017
Z uzasadnienia Jury:
Książka na początku nie zachwyciła. Napisał ją człowiek, który opowiada historię sprzed wielu, wielu lat. Ale zaraża młodzieńczą pasją, która była jego udziałem w trakcie wyjazdu do Norwegii. Książka ta jest świadectwem pewnej ignorancji i zuchwałości wspinaczkowej oraz tego, że Anglicy mają ułańską fantazję.
Nagroda w kategorii Górskie biografie
„Zapisany w kręgach”, Marek Raganowicz, Góry Books, Kraków 2017
Z uzasadnienia Jury:
Kategoria „Górskie biografie” reprezentowała bardzo wysoki poziom, dlatego jury do ścisłego finału nominowało aż pięć, a nie trzy książki. Wśród nich jedna okazała się wyjątkowa – pisana od początku do końca w pierwszej osobie, o której Wojtek Kurtyka napisał już w swojej recenzji, że „jest czymś więcej niż książką o wspinaniu”.
Nagroda w kategorii Górska fikcja, poezja, reportaż
„Morderstwo w Himalajach”, Jonathan Green, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2016
Z uzasadnienia Jury:
To była trudna kategoria, ponieważ łączyła różne typy książek. „Morderstwo w Himalajach” nas nie tyle zachwyciło, co poraziło szczerością i poświadczeniem prawdy, opisaniem czegoś, o czym wspomina się sporadycznie. Zwykle spotykamy się z powodu gór i opowiadamy o górach, a ta książka mówi o tragedii całego narodu, który cierpi z powodu okrucieństwa reżimu i ograniczania wolności – czegoś, co jest zaprzeczeniem wspinania.
Do 5. edycji konkursu Książka Górska Roku, organizowanego w ramach Festiwalu Górskiego im. Andrzeja Zawady, zakwalifikowano 38 pozycji (https://festiwalgorski.stronazen.pl/lista-ksiazek-konkursowych-2017/), z których Jury wybrało następnie tzw. krótką listę (https://festiwalgorski.stronazen.pl/nominowane-ksiazki-2017/).
Jury obradowało w składzie: Iwona Baturo, Tomasz Cylka, Bogusław Kowalski oraz Marek Maluda (https://festiwalgorski.stronazen.pl/jury-ksiazki/).
Jagoda Mytych
Dyrektor Konkursu
Książka Górska Roku im. Wawrzyńca Żuławskiego